Hoe om te gaan met eenzaamheid

De laatste tijd kwam het thema eenzaamheid herhaaldelijk op mijn pad. Het kwam als een vraag—eerst van één persoon, daarna volgden er snel nog vier:

“Hoe ga ik om met eenzaamheid?”

Elke keer voelde de vraag oprecht aan. Ze raakte me. In sommige gevallen was het hartverscheurend om de worsteling te zien.

Mijn persoonlijke ervaring

Geconfronteerd met deze verhalen realiseerde ik me ook iets: ik ken dit thema niet echt van binnenuit.
Ik ben gezegend met een leven in verbinding. Een gevoel van samen zijn—met iets groters—is er altijd geweest.

Maar toen stelde ik mezelf de vraag:
Waarom komt deze vraag nu op mijn pad?
Wat kan ik bieden als ik diezelfde pijn niet heb gekend?

Bij nader inzien zijn er momenten in mijn leven geweest waarin ik uitsluiting heb ervaren—zowel als kind als later als volwassene. Die laatste bracht een ongelooflijk intense pijn met zich mee, misschien wel de diepste die ik ooit heb gevoeld.
En toch, vreemd genoeg, zou ik het geen eenzaamheid noemen. Want in die pijn gebeurde er iets moois:
Ik reikte uit, naar binnen. En de hulp kwam.

Het was pijnlijk—en een grote Blessing tegelijkertijd.
Eén van de meest transformerende ervaringen van mijn leven, die me dieper verbond met wat ik alleen maar 'mijn God' kan noemen—de aanwezigheid die mij altijd heeft begeleid, ook al was ik dat ook een aantal jaren in mijn leven even kwijt, dat was nooit helemaal weg.

Luisteren naar iemand die het weet

Toch voelde ik de behoefte om eenzaamheid intiemer te begrijpen. Dus vroeg ik het aan iemand die er langere tijd mee had geleefd:
Wat heeft jou geholpen in die tijd?

Haar eerste antwoord was simpel, maar moeilijk, en alleen mogelijk bij echte acceptatie:

“Wacht geduldig. Zit het uit.”

Daarna voegde ze iets werkelijk moois toe:

“Ik heb geleerd dat geven iets opent. Als je je eenzaam voelt, wacht dan niet om te ontvangen—begin met geven, hoe klein ook.
Een glimlach naar een vreemde is al veel.
En als zelfs dat onmogelijk voelt, begin dan met het verlangen om te glimlachen—het leven zal je daar ontmoeten.
Als je denkt dat je niets te geven hebt, begin dan met het verlangen om te geven. De kansen zullen komen.”

Wat een krachtige verschuiving.
Geven—zelfs een beetje—brengt beweging. En die beweging kan verbinding uitnodigen.

Een gevoel van verbondenheid

Haar woorden deden me opnieuw reflecteren:
Waarom heb ik me zelden eenzaam gevoeld, zelfs als ik vaak alleen was?

Ik denk dat het antwoord ligt in wat ik alleen maar kan omschrijven als een diep gevoel van verbondenheid en vertrouwen.
Vanaf jonge leeftijd had ik een diep innerlijk weten—een God-gevoel, zoals ik het noem. Een gevoel dat ik nooit echt alleen was.

Zelfs als kind, spelend in het bos of bij de rivier, was ik niet eenzaam. Ik was in goed gezelschap—met mezelf, met de wereld om me heen, en met iets onzichtbaars maar altijd aanwezig.

Het herinnert me aan iets wat Yoginâm eens deelde:

“Eenzaamheid kan niet bestaan wanneer je beseft dat je deel uitmaakt van een groter geheel.”

En toen ik diepe emotionele crises doormaakte, keerde ik opnieuw naar die aanwezigheid. Ik riep niet alleen met mijn gedachten, maar met mijn hele wezen. En ik werd gehoord—op een manier die woorden te boven gaat.

Niet alleen in het hoofd

Die verbinding is geen intellectueel geloof. Het is een geleefde, lichamelijke ervaring—een verlangen en een antwoord.
Veel mensen hebben geleerd te bidden tot iets buiten henzelf, een idee van een God ver weg. Dat heb ik ook ooit gedaan.

Maar door de woorden van Yoginâm—en krachtiger nog, door zijn stilte en aanwezigheid—ontdekte ik iets diepers:
God is niet daarbuiten. God, of hoe je dat ook noemt, is binnenin en overal.
De bron van alles wat is.
Voorbij namen. Voorbij geloof.
Een pad van ontdekking, niet van dogma.

En dat pad—die verkenning—kan je zachtjes leiden naar een relatie met je diepste wezen.

De Wijsheid van Yoginâm

In de boeken van Yoginâm vind ik taal die niet altijd conventioneel is. Hij verzint soms nieuwe woorden of leent uit vergeten tradities—niet om te verwarren, maar om oude denkpatronen open te breken, om ons voorbij gewoontebegrip te helpen.

Woorden als God, ego, karma—ze dragen aannames die ons beperken.
Yoginâm biedt een ander perspectief. Zo spreekt hij bijvoorbeeld niet over een “ik die leeft in een wereld,” maar over ‘Ik-Wereld’—waarin zowel 'ik' als 'wereld' volledig met elkaar verweven zijn.

Wanneer we dat vergeten, kunnen we vervallen in de illusie van afscheiding.
En dan kan eenzaamheid ontstaan.

In The Book of Nâm (p.144) beschrijft Yoginâm dit als:

De Dubbele Illusie van Afscheiding.
De eerste illusie is het geloof dat ‘ik’ en ‘wereld’ gescheiden zijn.
De tweede is het geloof dat jij—zijnde Ervaring als ‘Ik-Wereld’—gescheiden bent van Awareness, jouw ware Essentie.

Het is een diepgaande wijsheid—meer iets dat je moet laten dagen dan iets om meteen te begrijpen.

Een Krachtige Metafoor

Om dat inzicht te ondersteunen, wil ik een krachtige metafoor delen uit onder andere Stem in Fragmenten, een klein poëtisch boekje dat me diep raakte:

"In het leven word je van de oceaan een druppel
In het leven word je ook van een druppel een oceaan
Oceaan en druppel
Druppel en oceaan
Hetzelfde water
De heilige realiseert zich het water
De wijze realiseert zich de oceaan
De onwetende realiseert zich
De druppel"

 

Ga met ons mee op verkenning

Als deze reflectie je raakt, en je wilt dieper verkennen in een veilige en begeleide setting, dan nodig ik je van harte uit voor de 5-daagse Intensive “Meaningful Living”, die deze zomer op 27 augustus start.

Het is een prachtige en krachtige gelegenheid om stil te staan bij verbinding, afstemming en de diepere betekenis van het leven.

Welke weg je ook bewandelt—alleen of vergezeld—moge je herinneren dat je nooit werkelijk gescheiden bent.

Je maakt altijd deel uit van een groter geheel.

Met liefde,
Irma